[A:12r]

ADDITIO²⁴⁰ POST 29^am241

43 Adhuc colorum talium in iride generatorum causa [S:56] potest ex magnitudine spacii²⁴² stillicidia comprehendentis, et ex raritate²⁴³ aut densitate stillicidiorum coargui²⁴⁴.

44 Huius demonstrationis causa²⁴⁵, in descriptione praecedentis imaginari possum²⁴⁶ infinitos circulos se invicem in punctis ak²⁴⁷ secantes, ultra scilicet citraque circulum afk. Sed exempli gratia, hinc et inde binos assumo, videlicet²⁴⁸ apk, aqk²⁴⁹ ulteriores, et ark, ask citeriores circulos, quos singulos radius solaris²⁵⁰ medius nfk²⁵¹ secet²⁵² in punctis pqrs²⁵³. 45 // Sicut igitur in praecedenti fecimus quinque radiales terminos a punctis dmnoe²⁵⁴ deductos in puncto f se invicem secantes, et²⁵⁵ in periferiam circuli afk cadentes, atque cum lineis visualibus a puncto a²⁵⁶ aequalem angulum ipsi akf semper servantes. 46 Ita et²⁵⁷ in unoquoque circulorum apk, aqk, ark, ask id²⁵⁸ idem facere hic possumus, ut radii totidem²⁵⁹ ab ipsis punctis dm[C:44r]noe²⁶⁰ deducantur secantes se in puncto p et in periferiam apk cadentes, item totidem ab iisdem quinque punctis per punctum q transmissos, et in periferiam aqk terminatos. 47 Item similiter totidem tam per punctum²⁶¹ r quam per punctum s²⁶² traiectos et in ipsorum ark, ask circulorum periferias²⁶³ deductos. 48 // Sic enim²⁶⁴ servabitur ubique anguli akf, qui²⁶⁵ est recti dimidium aequalitas, quod reflexionis ratio postulat, ut per 25^am266 suamque additam²⁶⁷ constint²⁶⁸. // Nec refert utrum circuli apk, aqk, ark, ask sint aequales circulo afk, modo²⁶⁹ se invicem secent in punctis a, k aut in locis non sensibiliter inde remotis. 49 // Hoc pacto dispositio colorum²⁷⁰, quae per praemissam²⁷¹ in periferia²⁷² afk facta est, hic in caeteris²⁷³ quatuor²⁷⁴ circulis apk²⁷⁵, akq²⁷⁶, ark [A:12v] et²⁷⁷ ask repetetur²⁷⁸. Et coloratio per multum stillicidiorum spacium²⁷⁹ generata roborabitur. // Et tale spacium²⁸⁰ intra circulos deductos²⁸¹, ultra citraque k punctum claudetur, quantum²⁸² angulorum reflexionis aequalitas intra stillicidiorum regionem servari poterit. 50 // Itaque cum k punctum sit medium inter zonas colorum iridis, ut patuit²⁸³ in praemissa²⁸⁴, habeatque superne viridem et²⁸⁵ croceum colores, et inferne ceruleum²⁸⁶ et ruffum²⁸⁷, causaque talis diversitatis assignata sit ex quantitate²⁸⁸ lucis solaris in stillicidia infusae; id²⁸⁹ idem hic com[S:57]probari poterit ex magnitudine intervalli stillicidia recipientis. // 51 Siquidem cum duae sint colorationis causae, altera scilicet activa et exhibens, altera passiva et recipiens; illa scilicet solaris lux, haec autem multiplex irroratio, iam ad demonstrationem [C:44v] argumentum utrinque sumendum est²⁹⁰. 52 // Sicut²⁹¹ ergo duae colorum zonae, quarum limes est k punctum, propter moderatiorem solis lucem, sortitae sunt magis sobrios colores, viridem scilicet et ceruleum²⁹², ita et hic id idem accidet²⁹³ propter angustius stillicidiorum²⁹⁴ intervallum iuxta k punctum, quo circuli tale²⁹⁵ intervallum claudentes in angustum coeunt. 53 // Itemque sicut duae sequentes supra et infra praedictas positae colorum zonae, propter maiorem luminis copiam, luminosiorem colorem receperunt, croceum scilicet et rubrum²⁹⁶, ita et hic id idem fiet propter amplius stillicidiorum intervallum, circulis a puncto k in latum digredientibus. 54 // Dictum est praeterea quod interiores zonae sortitae sunt colores magis saturos et ebrios, quoniam²⁹⁷ minor ambitus coadunat magis vim coloris. Unde duarum mediarum zonarum interior ceruleum²⁹⁸, exterior viridem recepit²⁹⁹. Ex duabus³⁰⁰ autem extremis intima ruffum³⁰¹, extima croceum adepta est. 55 // Quod si rursum conferre velis exteriores zonas cum mediis, hoc est, croceam³⁰² cum viridi³⁰³, et hinc rubram³⁰⁴ cum cerulea³⁰⁵, poteris argumentum sumere densitate ac raritate³⁰⁶ stillicidiorum. Nam extremi radii obliquius³⁰⁷ incidentes circulorum periferiis incurrunt crebriora stillicidia, et propterea³⁰⁸ efficacius colorant³⁰⁹, quam medii, qui rectius incidentes paucioribus occurunt³¹⁰ guttis. // Sic quam optime potuimus, colorum causas³¹¹ reddidimus, et a sole et a stillicidiis. [C:45r]

Scholium

56 Notandum quod demonstrationes 27^ae312 , 29^ae313 et praesentis additionis intelligendae sunt per totum ambitum iridis. Hoc pacto, cum per corollarium³¹⁴ 25^ae315 centrum solis, centrum visus, quod est a, centrumque iridis semper sint³¹⁶ in eadem recta linea, sit talis recta linea nag³¹⁷, ita ut n³¹⁸ intelligatur centrum solis, a centrum visus, g vero centrum iridis, quae recta merito vocabitur axis iridis. 57 Itaque stante axe nag³¹⁹, imaginemur circumduci planum totum, in quo descripti sunt circuli afk, cum reliquis, circumduci inquam per integram revolutionem. Sic enim tali conversione k³²⁰ feretur³²¹ per medium cingulum iridis, hoc est describet mediocrem iridis circulum, qui duas colorum zonas habet intra, et totidem extra. // Ita hoc pacto [S:58] demonstratio³²² facta in 27^a323, 29^a324 et in praesenti additione intelligetur per totum iridis ambitum, circumducta iam descriptione per totum ambitum.