ARSI, Ital. 137, c. 95

lettera autografa, in data 16 aprile 1569, al Preposito Generale della Compagnia di Gesù; testo segnalato e pubblicato per la prima volta da M. Scaduto, ll matematico Frarlcesco Maurolico e i gesuiti, in «Archivum Historicum Societatis lesu», XVIII (1949), pp. 134-135 (riprendo qui il testo fornito dallo Scaduto, correggendo un evidentissimo errore di stampa, che data la lettera al 1580 invece che al 1569, e suddividen(io la leltera in paragrafi in ragione dei contenuti).

Si quis ill hac rerum tempestate literarum studiis locus conceditur, omnino praecipuus invenitur in religiosorum collegiis et horum praesertim qui sub te praeside ac patrono militant. Ut enim eorum caritatis opera et artium bonarum exercitia, quae latissime patent, omittam, iam id quod ego expertus sum tacere minime possum. Qui cum olim ab adolescentia mathematicis disciplinis operam dedissem, ac demum curarum sarcinis exoneratus, monasticae quietis portum ac accessum quaererem, eorum qui scientias omnes affectant, precibus fatigatus cogor ad intermissum studium redire. Nec, quod ego sentio, quodque verum est dissimulabo. Nam eorum suasu, hortatibus ac stimulis impulsus revixi et acutior evasi. Utque quantocius eis satisfacerem, meque quam primum possem, ab isto debito solverem, compendia quaedam edidi in quibus summatim necessaria quaeque langens, pleraque ab aliis omissa, neglecta vel non animadversa supplevi. Hic nos favorem tuum ac patrocinium, Rme. Praeses, imploramus, tibique labores nostros commendamus ut opus tale authoritate tua fultum et ab invidiae iaculis tutum palam prodeat. Quod si impetrabimus, res non tantum in collegii tui, sed in studiosorum etiam omnium utilitate redet, quippe qui, si quid in legendis his profecerint, id omne tibi acceptum referent.
Ill.mus Princeps D. Franciscus Santapacius, messanensium nunc strategus, quanta cum laude in Reipublicae huius administratione se gessit, tanto et interiore affectu literatos fovet. Huic nuncupatoriam praescripsimus epistolam utpote viro de patria, de iuris equitate, deque literis benemerentissimo, ut liber geminato suffragio tamque navis velis remisque impulsu prospere navigaret. Vincentius Nucius Syracusius, qui in hoc Messanae D. Nicolai collegio magna cum modestia et oboedientia conversatur, hortando, sollicitando ac precando nihil operae omisit, nihil laboris, ut opus praedictum compleretur, et proinde benevolentiam tuam absque meo intercessu aut commendatione promeretur. Quae non minus mihi gratia extiterit, quam si memetipsum tantundem diligeres. Quod autem a Christophoro Clavio qui ex familia tuorum Romae mathematicam profitctur, literas non receperis, admiror, cum ad cum scripsissem et eius opera in recognitione aut correctione nostrarum lucubrationum desiderassem. Nec minus R.di D. Hieronimi Domenec, ad quem simul literas dederam, responsum expectabam: quae quanti faciam et amem exprimere non valeo.
Interea si quid in obsequium servitiumque tuum potero, tuus, o generose, quid optes, explorare labor, mihi iussa capessere fas est.

Messanae 16 Aprilis MDLXIX.