F  r  a  n  c  i  s  c  i        M  a  u  r  o  l  y  c  i        O  p  e  r  a        M  a  t  h  e  m  a  t  i  c  a
Introduzione Help Pianta Sommario
Fragmenta arithmeticorum SP 115 Frag. 3
<- App. -> <- = ->

[A:3r]

35a

Si binomium secetur per residuum cuius11 nomina sint in eadem ratione et proportionalia nominibus binomii: ex tali divisione proveniet binomium primum. Ostendatur per 2812am et 2413am sicut in dicto quaternione patet. Et per praemissam.14

36a

Quod si caeteris stantibus, residuum secetur per binomium: proveniet ex divisione residuum primum. Similiter ostendetur per 2815am. Et 2516am praemissarum.. Et per antepraemissam ut ibidem.17

Corollarium

Hinc sequitur quod si pro talibus binomio et residuo sumantur eorum radices (quae sunt [quae sunt reliquae irrationales]18 reliquae irrationales)19 : et fiat (ut dictum est) divisio / proveniet quam ex illa divisione binomium / et ex hac residuum quippe quae sunt radices binomii et residui primorum per 18am et 19am praemissarum. Constat adducto corollario 12ae huius secundi. Nam ex divisione radicis in radicem provenit radix quadratoti quod proveniebat ex divisione quadratoti in quadratotum, quorum sunt radices [[differentiae]].

30a

Si ex ductu binomii in aliquam quantitatem proveniat rationale productum: dicta quantitas erit residuum cuius nomina proportionalia et commensurabilia binomii multiplicantis nominibus.

31a

Si residuum multiplicans quantitatem quampiam producat rationale, quantitas multiplicata erit binomium, cuius nomina proportionalia et commensurabilia residui multiplicantis nominibus. Hae due facile ostenduntur ex praecedenti 29a20 [[harum]].

32a

Si rationalis quantitas dividatur in binomium: quod ex divisione proveniet, erit residuum commensurabilium et proportionalium21 nominum. Ostenditur [[faciliter]] ex praecedenti 30a. Est enim quasi eadem.

33a

Si rationalis quantitas dividatur in residuum / quod ex divisione [[producitur]] / erit, binomium commensurabilium et proportionalium nominum. Ostenditur similiter ex 31a praemissa. Est enim pene eadem. Quaere superius tres conclusiones.22

37a

Omnis quantitas potentia tantum rationalis multiplicans aliquam ex irrationalibus sive simplicem sive bimembrem, producit eiusdem speciei quantitatem et multiplicatae potentialiter tantum commensurabilem. Diffinitio binomii et residui rationalis est: cum talia quadratoquadratota per diffinitionem sint rationalia.23 Nam per corollarium 11ae huius 2i, productum ex quadratoquadratotis erit quadratotum24 eius, quod fit ex multiplicatione radicum. Et productum ex quadratoquadratotis 2is erit quadratoum eius, quod fit ex multiplicatione25 radicum. Sed si quantitas potentia rationalis multiplicet quantitatem potentia rationalem: tale productum erit rationale: ergo productum radicum est potentia rationale sicut quantitas multiplicata. Eodem argumento. Si quantitas potentia rationalis, multiplicet medialem: producet medialem. Quia scilicet hinc quadratotum 2um, quod fiet ex ductu quadratoquadratoorum 2orum erit rationalem. Et ideo productum radicum erit in quadratoto 2o rationale: et perinde mediale. Hinc transfertur argumentatio ad binomia26 et residua: quare ex multiplicatione singulorum membrorum producuntur eiusdem ratione membra et inter se potentia tantum commensurabilia sicut diffinitio binomii vel residui postulat. In caeteris fit hoc exemplum, dico quod r. 5 multiplicans bimediale primum / producit bimediale primum. Nam per 10am harum 5 multiplicans binomium 2um (quod est quadrato bimedialis primi) producit binomium 2um. Sed hoc productum per corollarium 11ae huius 2i est quadrato producti quaesiti: ergo productum quaesitum est radix binomii 2i. Et perinde bimediale primis. Quod erat ostendendum. Similiter in caeteris faciam.

Hinc sequitur, ut omnis quantitas alicui ex quantitatibus irrationalibus potentialiter commensurabilis27 sit eiusdem speciei quantitas. Argumentare per quadratoquadrato ex 18a harum.

Inizio della pagina
->